Εύκολη συνταγή για τρεμουλιαστό παστίτσιο, πεντανόστιμο και ελαφρύ. Διαβάστε όλα όσα πρέπει να ξέρετε για να γίνει καλύτερο, ακόμα και από το παραδοσιακό παστίτσιο της γιαγιάς σας.
Το παστίτσιο είναι από τα φαγητά που δεν ξεχνάμε ποτέ. Παρ' όλα αυτά, για να κερδίσει τις εντυπώσεις πρέπει να είναι τρεμουλιαστό και ελαφρύ, με βελούδινη και αφράτη μπεσαμέλ, αρωματικό κιμά με πυκνή σάλτσα και σωστά βρασμένα μακαρόνια για να μην λασπώσουν.
Το παστίτσιο της γιαγιάς μου, της μαμάς μου και το δικό μου πλέον, φτιάχνεται με μπεσαμέλ στην οποία βάζουμε ελαιόλαδο και σε λιγότερη ποσότητα από το βούτυρο. Το αποτέλεσμα είναι φανταστικό και ελαφρύ! Περισσότερες λεπτομέρειες για τη μπεσαμέλ θα διαβάσετε παρακάτω στην αντίστοιχη παράγραφο...
Εσείς με τι προτιμάτε το παστίτσιο σας; Με μία δροσερή αγγουροσαλάτα ή με μία λαχανοσαλάτα με καρότο; Πείτε μου στα σχόλια! Αν σας αρέσουν οι πιο ιδιαίτερες γεύσεις, τότε αυτή η σαλάτα με μαραθόριζα και πορτοκάλι θα σας ενθουσιάσει!
Και ένα πολύ σύντομο ιστορικό. Με ιταλικές ρίζες και πολλές κατά τόπους παραλλαγές, το παστίτσιο όπως το ξέρουμε σήμερα είναι η αστικοποιημένη συνταγή του Τσελεμεντέ, η οποία επικράτησε στο μεγαλύτερο μέρος της Ελλάδας. Περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να διαβάσετε στο άρθρο για παστίτσιο από την wikipedia.
Πως να φτιάξω παστίτσιο
Για να φτιάξουμε παστίτσιο, θα χρειαστεί να κάνουμε 3 διαφορετικές παρασκευές: τον κιμά, τα μακαρόνια και τη μπεσαμέλ. Αφού τα μαγειρέψουμε όλα αυτά, τα τοποθετούμε σε στρώσεις σε ένα ταψί και ψήνουμε στο φούρνο. Το πόσες στρώσεις θα φτιάξουμε ποικίλλει ανά συνταγή.
H πιο παραδοσιακή συνταγή θέλει μία στρώση μακαρόνια, μία στρώση κιμά, δεύτερη στρώση μακαρόνια και μία στρώση μπεσαμέλ.
Κάποιες άλλες θέλουν μία στρώση μακαρόνια, μία στρώση κιμά και μία στρώση μπεσαμέλ, ενώ κάποιες άλλες ανακατεύουν τα μακαρόνια με τον κιμά και ρίχνουν από πάνω τη μπεσαμέλ.
Οι αναλογίες της μπεσαμέλ, του κιμά και του μακαρονιού
Πάντα απογοητεύομαι όταν μου σερβίρουν ένα κομμάτι παστίτσιο και η μπεσαμέλ είναι τόσο λεπτή ώστε σχεδόν δεν φαίνεται! Το ίδιο συμβαίνει και όταν ο κιμάς είναι τόσο λίγος ώστε να τον κυνηγάς με το πηρούνι ανάμεσα στα μακαρόνια.
Κατά την ταπεινή μου γνώμη, για υπάρχει η σωστή ισορροπία θα πρέπει οι στρώσεις των υλικών να έχουν όλες σχεδόν το ίδιο πάχος. Πως θα το καταφέρετε αυτό;
Θα έχετε στο μυαλό σας ότι για ένα πακέτο μακαρόνια (μισό κιλό) θα χρειαστείτε 1 κιλό κιμά (ή λίγο παραπάνω, πχ 1100 γραμ.) και μπεσαμέλ η οποία φτιάχνεται με 1,5 λίτρο γάλα. Με αυτές τις αναλογίες η κάθε στρώση θα έχει το πάχος που βλέπετε στις φωτογραφίες.
Η μπεσαμέλ για ελαφρύ παστίτσιο
Η κανονική αναλογία των υλικών για μπεσαμέλ είναι 1 λίτρο γάλα, 100 γρ αλεύρι και 100 γρ βούτυρο.
Δηλαδή για μιάμιση δόση μπεσαμέλ που θέλουμε σε αυτή τη συνταγή θα έπρεπε να χρησιμοποιήσουμε 150 γρ αλεύρι, 150 γρ βούτυρο και 1,5 λίτρο γάλα.
Εδώ, αντί για τα 150 γρ βούτυρο, θα βάλουμε λιγότερο ελαιόλαδο, περίπου μισή κούπα (100 γρ). Επιπλέον, θα καβουρδίσουμε το αλεύρι μαζί με το λάδι μέχρι να ροδίσει ελαφρώς. Το βήμα του καβουρδίσματος είναι πολύ σημαντικό γιατί εξαλείφει την “αλευρίλα” που μπορεί να βγάλει η μπεσαμέλ και της δίνει ένα βαθύ άρωμα που θυμίζει ξηρούς καρπούς. Ούτε που θα καταλάβετε ότι απουσιάζει το βούτυρο από αυτή τη συνταγή!
Μπεσαμέλ χωρίς μοσχοκάρυδο φυσικά δεν νοείται! Επειδή το μοσχοκάρυδο έχει την τάση να μπαγιατεύει γρήγορα, προτείνω να αγοράζετε μόνο ολόκληρο μοσχοκάρυδο το οποίο θα το τρίβετε με μία ξύστρα/τρίφτη τη στιγμή που το θέλετε. Λίγη κανέλα υποβοηθάει το μοσχοκάρυδο να βγει μπροστά και γλυκαίνει τη μπεσαμέλ κάνοντάς την να θυμίζει γιαγιά!
Τέλος, τα αυγά είναι απαραίτητα επειδή όταν ψήνονται στο φούρνο δίνουν δομή στην μπεσαμέλ, η οποία γίνεται αφράτη και μεταξωτή σαν σύννεφο αλλά παράλληλα καταφέρνει να κρατιέται περήφανα στη θέση της!
Ο κιμάς για παστίτσιο
Όσον αφορά στον κιμά, επιλέγω άπαχο μοσχαρίσιο κιμά τον οποίο σωτάρω σε λίγο ελαιόλαδο ώστε να βγει ελαφρύς.
Το καλό σωτάρισμα του κιμά είναι σημαντικό, γιατί δίνει επιπλέον γεύση. Πως θα το κάνετε: όταν κάψει καλά η κατσαρόλα θα ρίξετε το λάδι και αμέσως μετά τον κιμά σε μία ομοιόμορφη στρώση. Η κατσαρόλα θα πρέπει να είναι πολύ πλατιά για να μην στιμωχτεί ο κιμάς.
Δεν θα ανακατέψετε καθόλου, γιατί ο κιμάς θα αρχίσει να βγάζει υγρά και θα βράσει αντί να σωταριστεί. Θα τον αφήσετε 5-8 λεπτά να ροδίσει καλά και να κάνει κρούστα από την κάτω πλευρά και μετά θα αρχίσετε να τον σπάτε με μία κουτάλα ώστε να διαλυθεί και να μην έχει σβώλους.
Τα μπαχαρικά στον κιμά θα δώσουν το χαρακτηριστικό άρωμα και γεύση που όλοι αγαπάμε. Δύο φύλλα δάφνης, κανέλα και γαρύφαλλο είναι αυτά που οπωσδήποτε δεν πρέπει να λείπουν. Αν σας αρέσει ο βασιλικός, προσθέστε μερικά ψιλοκομμένα φυλλαράκια στο τέλος του μαγειρέματος και δεν θα το μετανοιώσετε!
Τα μακαρόνια για παστίτσιο
Τα μακαρόνια για το παστίτσιο δεν τα βράζουμε ποτέ εντελώς, επειδή θα συνεχίσουν να μαγειρεύονται στο φούρνο απορροφώντας λίγη από την υγρασία του κιμά. Οπότε, έχουμε το νου μας να τα βράσουμε περίπου δύο λεπτά λιγότερο από αυτό που μας λένε οι οδηγίες στη συσκευασία.
Κατόπιν τα στραγγίζουμε αμέσως, τα ανακατεύουμε με λίγο τριμμένο τυρί (για να κολλήσουν και να μην διαλύονται τα κομμάτια του παστίτσιου) και τα μεταφέρουμε στο ταψί.
Μυστικά για εύκολο παστίτσιο
Το παστίτσιο έχει 3 βασικές παρασκευές (τον κιμά, τη μπεσαμέλ και τα μακαρόνια) γεγονός που σημαίνει ότι απαιτεί χρόνο στην κουζίνα. Κάποια πράγματα μπορείτε να τα κάνετε ταυτόχρονα, δηλαδή όσο βράζει ο κιμάς να φτιάξετε την μπεσαμέλ και μετά βράσετε τα μακαρόνια.
Τι να κάνετε εάν δεν έχετε πολύ χρόνο:
- 2 μέρες πριν: φτιάξτε τον κιμά και φυλάξτε τον στο ψυγείο.
- 1 μέρα πριν: φτιάξτε τη μπεσαμέλ και βράστε τα μακαρόνια. Συναρμολογήστε το παστίτσιο μέσα στο ταψί και φυλάξτε το στο ψυγείο.
- Την ημέρα που θα το σερβίρετε: Ψήστε το παστίτσιο.
Επιπλέον συμβουλές για να βγει το παστίτσιο τέλειο κάθε φορά:
- Βάλτε τριμμένο τυρί στα μακαρόνια για να κολλήσουν και για να πάρουν επιπλέον γεύση.
- Φτιάξτε αρκετή μπεσαμέλ. Μπορεί η μπεσαμέλ με 1,5 λίτρο γάλα να σας φνεί πολλή, αλλά θυμηθείτε ότι η συνταγή αυτή βγάζει 9-10 μερίδες.
- Μαγειρέψτε τον κιμά μέχρι να πιει όλα του σχεδόν τα υγρά. Θέλουμε να μείνει με μία πυκνή σάλτσα και να μην είναι νερουλός.
- Μπορείτε να ανακατέψετε λίγη μπεσαμέλ, το τυρί και μία μικρή ποσότητα από τον κιμά με τα μακαρόνια και μετά να δημιουργήσετε τις στρώσεις του παστίτσιου.
- Μετά από ένα κομμάτι παστίτσιο δροσιστείτε με αυτή την εύκολη κρέμα λεμόνι σε ποτήρι.
Πως θα φτιάξετε Παστίτσιο με πένες
Απλώς αντικαταστείστε το μακαρόνι Ν.2 με πένες. Πάλι, αυτό που θα πρέπει να προσέξετε είναι να βράσετε τις πένες για λίγότερο χρόνο επειδή θα συνεχίσουν να μαγειρεύονται στο φούρνο.
Πόσες θερμίδες έχει 1 κομμάτι παστίτσιο
Αυτή η συνταγή θα σας δώσει 9 πολύ μεγάλες μερίδες με 778 θερμίδες ανά μερίδα ή 10 μεγάλες μερίδες με 700 θερμίδες ανά μερίδα.
Υποθέτω ότι μπορείτε να το κόψετε και σε μικρότερα κομμάτια, αλλά όσον αφορά το συγκεκριμένο φαγητό το χέρι μου απλώς αρνείται να το κόψει σε μικρότερα κομμάτια!
📖 Συνταγή
Το Παστίτσιο που δεν χορταίνεις!
Εξοπλισμος
- Ένα βαθύ στρογγυλό ταψί με διάμετρο 35 εκ. ή ένα βαθύ ορθογώνιο ταψί με διαστάσεις 36 X 25 εκ. περίπου.
Υλικα
Για τον κιμά:
- 1100 γρ κιμά μοσχαρίσιο
- 3 κουταλιές ελαιόλαδο
- 1 μεγάλο κρεμμύδι τριμμένο ή ψιλοκομμένο
- 1 καρότο τριμένο
- 2 φύλλα δάφνης
- 1 ξυλάκι κανέλα
- ¼ κουταλάκι τριμμένο γαρύφαλο
- αλάτι και πιπέρι
- 1 κούπα κόκκινο ξηρό κρασί
- ¼ κούπας πελτέ νομάτας
- 2 κούπες (500 γρ) ντομάτα τριμμένη (ώριμες φρέσκιες ή από βάζο)
- 1 κουταλάκι ζάχαρη
- 1 κύβο ζωμό βοδινό (προαιρετικά)
Για την μπεσαμέλ:
- 1 κούπα συν 2 κοφτές κουταλιές (150 γρ) αλεύρι για όλες τις χρήσεις (δείτε σημειώσεις)
- ½ κούπα (100 γρ) ελαιόλαδο
- Φρεσκοτριμμένο μοσχοκάρυδο περίπου το ¼ με ⅓ από ένα μέτριο μοσχοκάρυδο
- Μισό κουταλάκι κανέλα τριμμένη
- 6 κούπες (1500 γρ) φρέσκο γάλα
- 2 μεγάλα αυγά
- 1 ½ κούπα (120 γρ) τριμμένο τυρί (Κεφαλοτύρι, γραβιέρα, παρμεζάνα, τσένταρ ή ένα μίγμα από τα παραπάνω)
- 1 κοφτό κουταλάκι αλάτι (μειώστε το αν το τυρί είναι πολύ αλμυρό)
Για τα μακαρόνια:
- 1 συσκευασία (500 γρ) μακαρόνια για παστίτσιο Ν.2
- 2 κουταλάκια αλάτι (για το νερό)
- 1 ½ κούπα (120 γρ) τριμμένο τυρί (Κεφαλοτύρι, γραβιέρα, παρμεζάνα, τσένταρ ή ένα μίγμα από τα παραπάνω)
Εξοπλισμός:
- Ένα βαθύ στρογγυλό ταψί με διάμετρο 35 εκ. ή ένα βαθύ ορθογώνιο ταψί με διαστάσεις 36 X 25 εκ.περίπου.
Οδηγιες
- Φτιάξτε τον κιμά: Ζεστάνετε καλά μία πλατιά κατσαρόλα σε δυνατή φωτιά. Προσθέστε το ελαιόλαδο και τον κιμά σε μία στρώση και αφήστε τον να καβουρδιστεί καλά χωρίς να ανακατέψετε καθόλου. Όταν ροδίσει από κάτω, αρχίστε να ανακατεύετε και να σπάτε τους σβώλους με μία κουτάλα. Συνεχίστε το σωτάρισμα μέχρι να εξατμιστούν όλα του τα υγρά.
- Χαμηλώστε λίγο τη θερμοκρασία και προσθέστε τη δάφνη, την κανέλα, το γαρύφαλλο, το κρεμμύδι, το καρότο, το αλάτι και το πιπέρι. Ανακατέψτε μέχρι το κρεμμύδι να μαλακώσει λίγο και προσθέστε το κρασί. Περιμένετε να εξατμιστεί το κρασί και προσθέστε τον πελτέ, το χυμό ντομάτας, τη ζάχαρη και τον κύβο (αν τον χρησιμοποιήσετε).Χαμηλώστε τη θερμοκρασία και σιγοβράστε μέχρι η περισσότερη υγρασία να εξατμιστεί και ο κιμάς να μείνει με μία πυκνή σάλτσα, περίπου 30-40 λεπτά. Αφαιρέστε την κατσαρόλα από τη φωτιά και πετάξτε τη δάφνη και την κανέλα. Δοκιμάστε τον κιμά για να δείτε αν θέλει παραπάνω αλάτι.
- Βράστε τα μακαρόνια: Σε μεγάλη κατσαρόλα προσθέστε άφθονο νερό και το αλάτι. Φέρτε σε βρασμό και προσθέστε τα μακαρόνια. Τα μακαρόνια θα τα βράσετε περίπου 2 λεπτά λιγότερο από τις οδηγίες τις συσκευασίας, επειδή θα συνεχίσουν να μαγειρεύονται στο φούρνο.Στραγγίστε τα καλά αλλά μην τα ξεπλύνετε, ρίξτε τα δύο τρίτα σε ελαφώς λαδωμένο ταψί. Πασπαλίστε τα με το τριμμένο τυρί και τακτοποιήστε τα σε μία ομοιόμορφη στρώση. Θα κολλάνε λίγο αλλά αυτό είναι φυσιολογικό.
- Στρώστε τον κιμά: Ρίξτε τον κιμά πάνω από τα μακαρόνια, στρώστε τον ομοιόμορφα και πατήστε τον με ένα κουτάλι ώστε το παστίτσιο να μην έχει μεγάλα κενά. Απλώστε τα υπόλοιπα μακαρόνια πάνω από τον κιμά (αν έχετε κρατήσει λίγα δεν είναι ανάγκη να τον σκεπάσουν εξ' ολοκλήρου).
- Προθερμάνετε το φούρνο σας στους 190°C στις αντιστάσεις.
- Κάντε τη μπεσαμέλ: Βάλτε το λάδι και το αλεύρι σε μία μεγάλη κατσαρόλα και ανακατέψτε συνεχώς πάνω από δυνατή φωτιά μέχρι το αλεύρι να καβουρδιστεί, να ροδίσει ελαφρά και να πάρει ένα ξηροκαρπάτο άρωμα.
- Αφαιρέστε την κατσαρόλα από τη φωτιά και προσθέστε την κανέλα, το μοσχοκάρυδο και το αλάτι. Ανακατέψτε καλά με ένα αυγοδάρτη και αρχίστε να προσθέτετε σταδιακά το γάλα σε μικρές ποσότητες, περίπου μία κούπα κάθε φορά.Η μπεσαμέλ θα αρχίσει να γίνεται σαν ζύμη καθώς ρουφάει το γάλα. Σε αυτό το σημείο θα συνεχίσετε να προσθέτετε το γάλα λίγο-λίγο και να ανακατεύετε συνεχώς με τον αυγοδάρτη, ούτως ώστε η ζύμη να αρχίσει να αραιώνει. Με αυτόν τον τρόπο, η μπεσαμέλ δεν θα σας σβωλιάσει ποτέ.
- Συνεχίστε να προσθέτετε το γάλα μέχρι η μπεσαμέλ να αραιώσει εντελώς και επιστρέψτε την κατσαρόλα στη φωτιά. Μαγειρέψτε ανακατεύοντας συνέχεια μέχρι να αρχίσει να κοχλάζει. Αφήστε τη να κοχλάσει για ένα λεπτό και αποσύρετε από τη φωτιά. Προσθέστε 1 κούπα από το τριμμένο τυρί και ανακατέψτε καλά. Αφήστε να κρυώσει λίγάκι και προσθέστε τα δύο αυγά ανακατεύοντας γρήγορα για να μην γίνουν ομελέτα.
- Περιχύστε τη μπεσαμέλ πάνω από τα μακαρόνια, ισιώστε ελαφρά την επιφάνειά της με ένα κουτάλι και πασπαλίστε την επιφάνεια με την υπόλοιπη μισή κούπα τυρί.
- Ψήστε για 50-60 λεπτά ή μέχρι η επιφάνεια του παστίτσιου αρχίσει να ροδίζει. Αφήστε το παστίτσιο μισή ώρα να ξεκουραστεί πριν το κόψετε, ώστε τα κομμάτια να βγουν ακέραια.
Σημειωσεις
- Αν δεν έχετε ταψί σε αυτές τις διαστάσεις χρησιμοποιήστε ένα λίγο μεγαλύτερο. Αν χρησιμοποιήσετε μικρότερο ταψί τότε τα υλικά δεν θα χωρέσουν.
- Αν δεν έχετε ζυγαριά κουζίνας, το αλεύρι για την μπεσαμέλ θα το μετρήσετε βάζοντάς το κουταλιά-κουταλιά στην κούπα χωρίς να το συμπιέσετε. Αν βάλετε παραπάνω αλεύρι η μπεσαμέλ θα βγει πιο πηχτή από το κανονικό.
- Εναλλακτικά, αντί τριμένο γαρύφαλλο μπορείτε να βάλετε 5 ολόκληρα καρφάκια γαρύφαλλο αλλά θα πρέπει να τα ψάχνετε για να τα αφαιρέσετε στο τέλος του μαγειρέματος.
- Πολλές φορές αν έχω φρέσκο βασιλικό ρίχνω μερικά ψιλοκομμένα φύλλα στον κιμά, αμέσως μόλις αφαιρέσω την κατσαρόλα από τη φωτιά. Αν σας αρέσει η γεύση του, δοκιμάστε το οπωσδήποτε!
- Μπορείτε να μοιράσετε το παστίτσιο σε 2 μικρότερα ταψιά και να φυλάξετε το ένα ταψάκι (χωρίς να το ψήσετε) στην κατάψυξη για μία άλλη φορά. Ξεπαγώστε το αποβραδίς στη συντήρηση και ψήστε το κανονικά την επόμενη μέρα.
Βασω αναφέρει:
Εξαιρετικό!!!!Πολύ νόστιμο το παστίτσιο!!!
Εχω δοκιμάσει αρκετές αυνταγές σας και όλες είναι πολύ νόστιμες!Ευχαριστούμε πολύ!!!
Ευθύμης αναφέρει:
Σας ευχαριστώ πολύ για τα καλά σας λόγια!
Ελσα αναφέρει:
Το παστίτσιο έγινε θαυμα., οι οδηγιες για τον κιμά αλλάζουν το παιχνίδι. Σε ευχαριστω !!!!
Ευθύμης αναφέρει:
Χαίρομαι πάρα πολύ!!!